Aplikasyon

Yapılan imar planlarını, yapı projelerini, yol projelerini, demiryolu projelerini, bahçe mimarisine ilişkin düzenleme planlarını vb. projeleri zemine uygulama işlerine Aplikasyon denir.

Aplikasyon, harita veya planların yapımı amacı ile arazide tesis edilmiş olan poligon noktası vb. gibi sabit noktalardan yararlanılarak yapılır.

Aplikasyon, çoğunlukla prezisyon (hassasiyet) gerektiren çalışmalardır.

Aplikasyon Nasıl Yapılmalıdır?
Her işte talep edilen bir doğruluk vardır, olmalıdır da. Talep edilen doğruluğa göre ölçme yöntemi ve kriterleri seçilir. Aplikasyonda elde edilecek prezisyon ( doğruluk, hassasiyet ), seçilecek ölçme yöntemi ve kriterlere göre değişkenlik arzedebileceği gibi, ilerde büyük zararlara yol açabileceği gözardı edilmemelidir. Bu nedenle önemlidir.
Bir mühendislik hizmetinde tasarlanan geometrinin talep edilen dogruluğu karşılayacak şekilde araziye aktarılması gerekir.

Yatay geometrinin araziye aktarılması işlemi, Konum Aplikasyonu'dur. Konum aplikasyonuna inşaat şantiyelerinde, en güzel örnek; ‘binaların aplikasyonu’ dur. Bu uygulamanın bir çok yöntemi olmasına rağmen, sıklıkla şantiyelerde uygulanan yöntem ve olması gereken Harita Mühendislik ölçme yöntemlerinden bahsedilecektir.

BİNALARIN KONUM APLİKASYONU
Vaziyet veya konum planı üzerine yerleştirilmiş olan bir binaya ait köşe noktalarının, planı üzerinden elde edilen aplikasyon elemanlarından yararlanılarak aktarılmasi işlemine binanın aplikasyonu denir.

A) Şantiyelerde Uygulanan Yöntem:

Şekilde I, II, III, IV noktalarının çevirdiği parsele ait ölçme krokisi verilmiştir. Parsel içine yerleştirilecek binanın AB cephe doğrultusunun I, II sınır çizgisine paralel olarak 5 metre içeri çekilmesi, D köşe noktasının da I, IV sınır çizgisinden 3 metre içerde olması öngörülmektedir.

Aplikasyon işlemi, önce D, sonra A bina köşelerinin araziye işaret edilmesi suretiyle yapılır.

Bu amaçla I, II sınır çizgisine 5 ve 14 metre, I, IV sınır çizgisine ise 3 metre uzaktan paralel dogrultular jalonlanır. I, II sınır çizgisine 14 metreden jalonlanan paralel doğrultu ile I, IV sınır çizgisine 3 metreden jalonlanan paralel dogrultunun kesim noktası aranan D noktasıdır. D noktasından AB doğrultusuna inilen dikin ayağı A noktasıdır.

Daha sonra B ve C noktalarını belirtmek amacı ile, cephe doğrultusu üzerinde A’dan 12 metre alınarak B noktası ve bu noktadan çıkılan dikin üzerinde de 9 metre alınarak C noktası işaretlenir.

Aplikasyonu kontrol amacı ile AC ve BD köşegenleri ile DC kenarının uzunlukları ölçülür.

İşaretlenmiş olan bu noktalara, nokta kazıkları çakılır ve aplikasyon noktaları ip iskelesi üzerine doğrultuya girerek taşınır.

Jalonlanan AB, BC, CD ve AD doğrultuları, doğru bir biçimde ip iskelesinin ahşap çıtasına aktarılır. Aktarma işlemi ip iskelesinin ahşap çıtasına çakılan çivilerle yapılır. Bu çivilere takılan tel veya ipler AB, BC, CD ve AD doğrultularını gösterir ve bu şekilde iplerle yapı çalışmaları yürütülür.

B) Harita Mühendislik Ölçme Yöntemi:

Öncelikle, aplikasyona yönelik, saha içinde uygun sayı ve konumdaki noktalardan yatay ( nirengi, poligon vs. ) ve düşey (nivelman ) ağlar oluşturulur.

• Bir noktanın belirlenmesinde kullanılabilecek yöntemler şunlardır:
  Dik koordinat metodu , sık kullanılmaz
  Kutupsal koordinat metodu,
  Bağlama metodu (iki noktadan kenar kestirmesi) , sık kullanılmaz
  Kestirme metodu (iki noktadan açı kestirmesi), sık kullanılmaz

Konum aplikasyonunda, kutupsal koordinat metodunda yatay açı ve yatay uzunluk ölçme yöntemleri ve bunu sağlamak için de Elektronik Takeometre ( Total Station ) ölçme aletleri kullanılır. Ölçme aleti seçilirken açı okuma doğruluğu ve mesafe okuma doğruluğu, prezisyonu etkileyen unsurlardandır.

A ve B noktaları koordinatları bilinen, arazide mevcut, ağa ait noktalardır. Konumlandırılması hedeflenen yapıya ait Pi noktasını aplike etmek amaci ile, ölçme aleti, B noktasına kurulur ve A noktasına yöneltilir. B açısının yardımıyla BP doğrultusu bulunur ve bu doğrultu üzerinde BP mesafesi kadar alınarak Pi noktasının yeri tesbit edilmiş olur.

Dikkat edilmesi gereken husus; bu aplikasyon modelinde, aplike edilen noktaların hiç biri türetilmez, dolayısıyla türetilen noktaların hatalarını da birlikte taşıması söz konusu değildir. Bu nedenle, aplike edilen her nokta aynı ve yüksek prezisyona (doğruluğa) sahiptir. Aplike edilen nokta sayısı arttıkça, işlem hızı da artar. Oysa Şantiyelerde uygulanan yöntemde, hem hatalar taşınır, hem de prezisyon düşüktür.